Last update: 16.04.2009
โรค จมูกอักเสบเรื้อรัง เกิดจากเยื่อบุจมูกไวผิดปกติ เมื่อสัมผัสกับสิ่งกระตุ้น เช่น สารระคายเคือง ฝุ่น ควัน การเปลี่ยนแปลงของอากาศ จะทำให้ผู้ป่วยมี อาการ คัน, จาม, คัดจมูก, น้ำมูกไหล และเสมหะลงคอ อาการคัดจมูกเป็นอาการที่นำผู้ป่วยมาพบแพทย์มากที่สุด ส่วนใหญ่ การหลีกเลี่ยง ร่วมกับการใช้ยารับประทาน และยาพ่นจมูก จะสามารถบรรเทาอาการต่างๆดังกล่าวได้ แต่ในผู้ป่วยบางรายแม้จะหลีกเลี่ยงและใช้ยาอย่างเต็มที่แล้ว แต่อาการต่างๆดังกล่าวไม่ดีขึ้น หรือไม่สามารถหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นดังกล่าวได้ หรือไม่ต้องการใช้ยา การใช้เครื่องปั่น, ตัด, ดูดเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาให้อาการคัดจมูกดีขึ้นได้
ผศ. นพ. ปารยะ อาศนะเสน
สาขาโรคจมูกและโรคภูมิแพ้
ภาควิชาโสต นาสิก ลาริงซ์วิทยา คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
โรค จมูกอักเสบเรื้อรัง เกิดจากเยื่อบุจมูกไวผิดปกติ เมื่อสัมผัสกับสิ่งกระตุ้น เช่น สารระคายเคือง ฝุ่น ควัน การเปลี่ยนแปลงของอากาศ จะทำให้ผู้ป่วยมี อาการ คัน, จาม, คัดจมูก, น้ำมูกไหล และเสมหะลงคอ อาการคัดจมูกเป็นอาการที่นำผู้ป่วยมาพบแพทย์มากที่สุด ส่วนใหญ่ การหลีกเลี่ยง ร่วมกับการใช้ยารับประทาน และยาพ่นจมูก จะสามารถบรรเทาอาการต่างๆดังกล่าวได้ แต่ในผู้ป่วยบางรายแม้จะหลีกเลี่ยงและใช้ยาอย่างเต็มที่แล้ว แต่อาการต่างๆดังกล่าวไม่ดีขึ้น หรือไม่สามารถหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นดังกล่าวได้ หรือไม่ต้องการใช้ยา การใช้เครื่องปั่น, ตัด, ดูดเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาให้อาการคัดจมูกดีขึ้นได้
การ ใช้เครื่องปั่น, ตัด, ดูด ในการรักษาโรคจมูกอักเสบเรื้อรัง เป็นการผ่าตัดที่นิยมทำในการรักษาอาการ คัดจมูก เนื่องจากโรคจมูกอักเสบเรื้อรังที่ไม่ตอบสนองต่อการรักษาด้วยยา การใช้เครื่องปั่น, ตัด, ดูดเป็นการนำเครื่องมือพิเศษที่เป็นแท่งโลหะ เข้าไปในเนื้อเยื่อบุจมูก ซึ่งเครื่องมือดังกล่าวมีคุณสมบัติดูดเอาเนื้อเยื่อจมูก หรือกระดูกเทอร์บิเนต (ซึ่งเป็นกระดูกที่ยื่นมาจากด้านข้างของโพรงจมูก) เข้ามา แล้วมีใบมีดซึ่งอยู่ที่ปลาย ปั่นและตัดเนื้อเยื่อจมูกหรือกระดูกเทอร์บิเนต เป็นชิ้นเล็กๆ โดยทำอันตรายแก่เนื้อเยื่อรอบๆ น้อยมาก หลังจากนั้นจะ เกิดการลดปริมาตร (volume contraction) ของเยื่อบุจมูกที่อุดกั้นโพรงจมูก ทำให้โพรงจมูกโล่งขึ้น หายใจได้สะดวกขึ้น
เนื่อง จากเครื่องมือดังกล่าวได้ไปดูดเอาเนื้อเยื่อจมูกออกมาใต้ผิวเยื่อบุจมูก จึงทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อผิวของเนื้อเยื่อบุจมูกน้อย จึงมีสะเก็ดแผลน้อยหลังผ่าตัด และในรายที่มีอาการคัดจมูกเรื้อรัง เนื่องจากผนังกั้นช่องจมูกคดนั้น อาจใช้เครื่องปั่น, ตัด, ดูดในการรักษาอาการคัดจมูกที่เกิดจากเยื่อบุจมูกหรือกระดูกเทอร์บิเนตบวมโต ร่วมกับการผ่าตัดแก้ไขผนังกั้นช่องจมูกคด (septoplasty) เพื่อให้ผลของการรักษาอาการคัดจมูกดีขึ้น (septoturbinoplasty)
วิธี นี้สามารถทำได้โดยใช้ยาชาเฉพาะที่ ผู้ป่วยจึงไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาลผลของการลดอาการคัดจมูกดังกล่าวจะเห็น ชัดเจนทันทีหลังผ่าตัด เนื่องจากเยื่อบุจมูกที่บวมหรือกระดูกเทอร์บิเนตที่โตถูกเครื่องมือดูด และตัดออกไป วิธีนี้ง่ายในการทำ ผลข้างเคียงน้อยและได้ผลดี การผ่าตัดชนิดนี้เป็นการผ่าตัดผ่านทางช่องจมูก แพทย์จะใส่เครื่องมือทางช่องจมูก ผู้ป่วยจึงไม่มีบาดแผลใดๆ ที่มองเห็นได้จากภายนอก การผ่าตัดชนิดนี้ควรทำเมื่อผู้ป่วยมีร่างกายแข็งแรงสมบูรณ์ดี ไม่เป็นหวัดหรือมีการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจเฉียบพลัน
ก่อนผ่าตัด การ ผ่าตัดชนิดนี้สามารถทำได้โดยการใช้ยาชาเฉพาะที่ แพทย์จะตรวจความสมบูรณ์ของร่างกายผู้ป่วยก่อนผ่าตัด เช่นการตรวจเลือด ผู้ป่วยสามารถมาโรงพยาบาลวันที่นัดทำผ่าตัดได้เลย ในบางรายแพทย์อาจแนะนำให้นอนในหอผู้ป่วยหลังผ่าตัด 1 คืน เพื่อสังเกตอาการเลือดออกหลังผ่าตัด
การใช้ยาชาเฉพาะที่ มีโอกาสเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อน เช่น ใจสั่น หน้ามืด เป็นลม หูอื้อ แต่อาการเหล่านี้มักหายได้เอง
หลังผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อน โรค แทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้คือ เลือดออกจากแผลผ่าตัดซึ่งถ้าออกมากจะต้องไปทำการห้ามเลือดในห้องผ่าตัด การหายใจลำบาก คัดจมูกจากการบวมของเนื้อเยื่อรอบๆ บริเวณผ่าตัด หรือแผลผ่าตัดติดเชื้อ แต่พบได้น้อย ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้หลังผ่าตัดโดยไม่ต้องนอนโรงพยาบาล ยกเว้นบางรายที่แพทย์เห็นสมควรให้นอนพัก การปฏิบัติตัวที่ถูกต้องภายหลังการผ่าตัดมักทำให้การผ่าตัดรักษาได้ผลดี
การนัดตรวจหลังออกจากโรงพยาบาล แพทย์จะนัดมาดูแผล ประมาณ 1 สัปดาห์หลังผ่าตัด